نگاه ویژه به شیوه های جدید درآمدزایی پایدار شهری و تامین مالی نوین

پایگاه خبری نورا نیوز “نگاه ویژه به شیوه های جدید درآمدزایی پایدار شهری و تامین مالی نوین”
درآمدزایی پایدار (Sustainable income) به معنای کسب درآمد اقتصادی به‌طور پیوسته با حفظ محیط‌زیست و احترام به حقوق جامعه است. این شیوه از کسب درآمد همان شیوه‌ای است که با هدف‌های پایداری و توسعه پایدار سازگار می‌باشد.

تردیدی نیست هر سازمانی در جهت کسب سودآوری و ادامه حیات نیاز به منابع درآمدی و تامین مالی دارد. از سوی دیگر عصر حاضر در سایه جنبش‌های مدیریت سبز و دوست‌دار محیط‌زیست چالش‌ها و محدودیت‌هایی را برای سازمان‌ها به همراه دارد؛که شهرداری ها نیز از این قاعده مستثنی نیستند وکسب درآمد و تامین مالی دیگر تنها در راستای منافع اقتصادی نیست و باید مسائل اجتماعی و زیست‌محیطی را نیز دربرگیرد. از این منظر درآمدزایی پایدار و تامین مالی به یک مساله کانونی و حیاتی تبدیل شده است.

ابعاد درآمدزایی پایدار
سازمان‌های هزاره سوم برای کسب درآمد پایدار باید به مقوله‌های پایداری ، توسعه پایدار و شیوه های نوین تامین مالی پایبند باشند. یعنی کسب درآمد باید براساس اصولی باشند که پایداری اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی را پاسداری کنند. بنابراین ابعاد درآمدزایی پایدار عبارتند از:

عوامل اقتصادی
عوامل اجتماعی
عوامل زیست‌محیطی
روشن است که کسب درآمد با هدف اقتصادی هر سازمانی همراستا است. سازمان‌ها و کسب‌وکارها می‌کوشند با کسب درآمد از فروش محصولات یا ارائه خدمات، به سودآوری دست یابند. از این رهگذر باید درآمدها از هزینه‌ها پیشی‌گیرد تا سودآوری بلندمدت تضمین شود. در اقتصاد گردشی چنین ارزش افزوده‌ای در نهایت شکوفایی اقتصادی را سطح سازمانی و ملی به همراه می‌آورد. که بازم مجموعه مدیریت شهری و شهرداری ها از قاعده مستثنی نیست
از منظر اجتماعی درآمدهای سازمانی باید همراه با پاسخگویی اجتماعی باشد. نخست اینکه حصول درآمدها باید با عنایت به نگهداری منابع برای نسل آینده همراه باشد. دیگر آنکه باید به خواسته‌ها و انتظارات عمومی و آحاد جامعه در مسائل گوناگون اجتماعی پاسخگو باشد. نباید سودآوری کسب‌وکار با منافع عمومی در تضاد باشد و مشکلات اجتماعی را به همراه آورد. در نهایت حضور در فعالیت‌های عمومی، خیریه و فعالیت‌های بشردوستانه نیز به سازمان‌ها و شهرداری ها پیشنهاد می‌شود.
ازمنظر زیست‌محیطی نیز باید به اصول پایداری وفادار بود. سودآوری کسب‌وکار باید با احترام به محیط‌زیست صورت گیرد و فعالیت‌های سازمانی و شهرداری نباید مخاطرات زیست‌محیطی به همراه بیاورد. سازمان‌ها و شهرداری ها باید مجدانه در نگهداری و پاسداشت محیط زیست کوشا باشند. در تامین مواد اولیه،توسعه و حفظ و نگهداری تجهیزات،امکانات و زیرساخت های شهری باید نهایت دقت و احتیاط صورت گیرد. استفاده از انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر باید در دستور کار سازمان‌ها و شهرداری ها قرار گیرد. جلوگیری از انتشار گازهای آلاینده و مواد مخرب محیط‌زیست دیگر رکن دستیابی به درآمد پایدار است.
درآمدزایی پایدار شهری
مدیریت شهری از جمله زمینه‌هایی است که درآمدزایی پایدار در آن بسیار بااهمیت است. در میان بخش‌های مختلف مدیریت شهری، تامین منابع مالی به روش نوین و در آمد پایدار شهرداری‌ها اهمیت ویژه ای دارد. از یک
سو کسب در آمد شهرداری‌ها تاثیر به‌سزایی در ارائه خدمات بهتر و مطلوب تر به شهروندان دارد. از سوی دیگر فقدان درآمد کافی نه تنها سبب عدم ایجاد خدمات ضروری در شهر می شود، بلکه اساسا اجرای تمامی طرحها و برنامه های شهری را با مشکل مواجه خواهد ساخت.
مهم‌ترین راهکارها برای درآمدزایی پایدار شهری عبارتند از:
استفاده از روش‌ها و شیوه‌های مختلف تامین مالی نوین (تامین مالی جمعی)
بازنگری قوانین شهرداری متناسب با شرایط موجود
تدوین قانونین جدید شهری تفویض اختیارات کافی به شهرداری
حرکت در جهت ایجاد درآمد پایدار با استفاده از اعتبارات عمرانی و پروژه‌های درآمدزا
استفاده از پتانسیل‌های مردمی در تعریف پروژه‌های توسعه‌ای و درآمدزا
اصلاح ساختار درآمدی در شهرداری‌ها
توسعه آموزش‌های درون‌سازمانی در زمینه توانمندسازی پرسنل شهرداری‌ها
استفاده از پتانسیل همکاری شهروندان جهت بهبود رایزنی‌های لازم در شهرداری
استفاده از اراضی و فضاهای هشداری در اختیار شهرداری‌ها
نظارت بر تمامی فعالیت‌های موجود بوسیله سیستم مدیریت کیفیت شهرداری؛
به دنبال کاهش وابستگی درآمدی شهرداری‌ها به دولت موجب تشدید مسائل و مشکلات شهرها گردیده است. رشد جمعیت و مهاجرت‌ها، حجم زیاد تقاضا برای خدمات شهری و اتکا شهرداری‌ها به درآمدهای ناپایدار شرایط کار را برای مجریان امور شهرداری‌ها دشوار کرده است.

بنابر این عدم برخورداری از منابع درآمدی پایدار، برنامه‌ریزی مالی و بودجه‌ای شهرداری‌ها را مختل و با این روند منابع درآمدی فعلی جوابگوی هزینه‌های رو به افزایش شهرداری‌ها را در سال‌های آتی نخواهد کرد؛ خلاصه کلام شهرداری‌ها سازمان‌ها و کسب‌وکارها و نهادهای دولتی و غیردولتی برای بقای خود نیازمند کسب درآمد پایدار و شیوه های تامین مالی نوین هستند. کسب درآمد از منابع گوناگون با پوشش هزینه‌های موجود در نهایت سودآوری را برای شهرداری ها و سایر سازمان ها به ارمغان می‌آورد. از سوی دیگر در سایه تحولات پایداری این نوع کسب درآمد باید با احترام به شهروندان و محیط‌زیست صورت گیرد. بنابراین مفهوم جدیدی به‌نام درآمدزایی پایدار شهری وجود دارد که در آن عوامل اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی شهر به صورت همزمان مورد توجه قرار می‌گیرد.
محمد جواد پورملکی کارشناس ارشد مدیریت شهری مرکز پژوهش‌و مطالعات راهبردی شورای اسلامی شهر کرج